Wojewoda kasuje referendum o Centrum Integracji Cudzoziemców w Piotrkowie Trybunalskim

Jak podaje Gazeta Trybunalska, zaplanowane na 21 września 2025 r. referendum lokalne dotyczące utworzenia Centrum Integracji Cudzoziemców w Piotrkowie Trybunalskim nie odbędzie się. 10 września wojewoda łódzki Dorota Ryl wydała rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność uchwały Rady Miasta. Informację potwierdził rzecznik wojewody, Tobiasz Puchalski, w piśmie przesłanym do Gazety Trybunalskiej.

Jak do tego doszło

Rada Miasta podjęła uchwałę o referendum 8 sierpnia. Kilka tygodni później organ nadzoru wszczął postępowanie i zwrócił się do przewodniczącego rady o wyjaśnienia oraz komplet dokumentów. Po analizie materiału wojewoda uznała, że uchwałę należy wyeliminować z obrotu prawnego. Decyzja zapadła 10 września, a w praktyce oznacza wstrzymanie całej operacji referendalnej przewidzianej na koniec miesiąca.

Dlaczego uchwała upadła

Kluczowym zarzutem była niezgodność treści pytań referendalnych na poszczególnych etapach procedury. W ocenie wojewody pytania, które ostatecznie znalazły się we wniosku mieszkańców i w uchwale, różniły się od tych, o których informowano wcześniej. Ustawa o referendum lokalnym wymaga, by brzmienie pytań pozostawało tożsame od początku do końca procesu. Jak czytamy w uzasadnieniu, „kwestionowana uchwała narusza art. 17 ust. 1 ustawy, gdyż została podjęta pomimo tego, że wniosek mieszkańców nie spełniał wymogów ustawy”.

Drugim problemem był sam przedmiot głosowania. Wojewoda uznała, że zakres proponowanych pytań wykraczał poza katalog spraw, które można rozstrzygać w referendum lokalnym. Artykuł 2 ustawy pozwala pytać społeczność o kwestie dotyczące więzi społecznych, gospodarczych lub kulturowych wspólnoty samorządowej. Polityka migracyjna – zwłaszcza we wspólnym wymiarze unijnym, o którym mowa w art. 79 Traktatu o funkcjonowaniu UE – nie mieści się w tym katalogu. Z tego powodu wojewoda stwierdziła istotne naruszenie prawa i unieważniła uchwałę.

Co to oznacza dla mieszkańców

Po wydaniu rozstrzygnięcia nadzorczego uchwała rady przestaje obowiązywać. Miasto nie może zatem kontynuować przygotowań do głosowania, a planowane referendum 21 września nie dojdzie do skutku. Nie oznacza to jednak rozstrzygnięcia w sprawie samego Centrum Integracji Cudzoziemców. Projekt nie został ani przesądzony, ani przekreślony – zmienia się jedynie ścieżka dochodzenia do ewentualnej decyzji.

Jakie są możliwe następne kroki

Rada Miasta może zaskarżyć rozstrzygnięcie wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Jeżeli samorząd zdecyduje się na tę drogę, sąd oceni, czy argumenty organu nadzoru były zasadne. Alternatywnie inicjatorzy referendum mogą ponowić procedurę, dbając o pełną zgodność pytań na wszystkich etapach i precyzyjne sformułowanie przedmiotu, tak aby mieścił się on w granicach kompetencji gminy.

Niezależnie od losów sporu prawnego miasto może prowadzić działania integracyjne w trybie zwykłych kompetencji samorządu: projektować programy wsparcia dla cudzoziemców przebywających legalnie w mieście, organizować konsultacje społeczne, aplikować o środki zewnętrzne i rozwijać usługi doradcze.

Czym jest Centrum Integracji Cudzoziemców

CIC to zazwyczaj miejska jednostka lub program, który pomaga przybyłym migrantom do miasta odnaleźć się w nowym otoczeniu. W praktyce chodzi o wsparcie językowe i prawne, poradnictwo zawodowe, pomoc w dostępie do edukacji i ochrony zdrowia, a także o działania społeczne łączące mieszkańców i nowych przybyszy. CIC nie prowadzi polityki migracyjnej państwa – ta należy do władz centralnych i instytucji unijnych – lecz zajmuje się integracją na poziomie lokalnym.